بررسی سنت های معماری با توجه به خواستگاه مردمی و تاریخی نام مطلبی است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.
بخش اول سنت های معماری
سنتهای تاریخی و مردمی معماری با خاک
دیرینگی معماری با خاک
ریشهی سنتهای مردمی معماری با خاک به مبدا ساخت شهرهای بشری باز می‌گردد. اولین اجتماعات شهری در حدود ده هزار سال پیش در بین‌النهرین با خشت خام ساخته شد: شهر ژریشو از قدیمی‌ترین آنها به شمار میرود. دیرینگی شهر خاکی معروف بابل و برج معروفش که مرکز آن نیز محسوب می‌شد، به بیست و هفت قرن پیش می‌رسد. از آن زمان به بعد این مهارت ساخت در بیشتر شهرهای دنیا رواج یافت. از این روست که امروزه حداقل یک– سوم مردم این عصر در ساختمان‌های گلی زندگی می‌کنند. برای اینکه این سنتهای هزار ساله به دست ما برسد تمدن‌های شهری و روستایی متعددی فنون ساخت را همانند سازی، بازسازی و اصلاح کرده‌اند. بدین صورت این فنون توانسته‌اند مزیت‌ها، قابلیت‌های بالقوه‌ی تطبیق با شرایط جغرافیایی، فرهنگی و موقعیت‌های گوناگون را به اثبات برسانند.
فصل دوم
استحکام و پایداری معماری با خاک
هر چند که همگان نیز در بازشناسی سنن تاریخی و مردمی معماری با خاک اذعان به دیرینگی داشته باشند باز برخی عقاید واهی بر این باور وجود دارد که بناهای گلی سست و در برابر گذر ایام مانایی و پایداری چندانی ندارد. با مطالعه‌ی دقیق بر روی باقیمانده‌های میراث کهن در سراسر دنیا، خلاف این مساله ثابت شده می‌شود. تنها در چنین شرایطی است که هما می‌توانیم امروزه در جنوب شرقی ایالات متحده، کلیساها و صومعه‌های بیشماری را ببینیم که در قرن شانزدهم از گل ساخته شده است؛ در افریقای سیاه نیز مساجد بزرگی وجود دارد که تاریخ ساخت آنها تقریبا به همان زمان می‌رسد .
فصل سوم
تنوع فرم در معماری با خاک
با خاک، این ماده‌ی ساده، ابتدایی و در دسترس (زیرا هفتاد و چهار درصد پوسته زمین را تشکیل می‌دهد) معماران توانستند در سراسر دنیا معماری‌های متنوع و شگفت آوری به وجودآورند. این زبان متفاوت و در عین حال شیوای معماری از اصالت‌های فرهنگی استفاده کنندگان سخن می‌راند. بدین گونه ویژگی‌های هر منطقه در معماری با خاک آن تبلور می‌یابد. این معماری با تباین‌های ظریف و گونه گون، با شرایط خاص اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و اقلیمی هر محل سازگاری و انطباق می‌یابد.
فصل چهارم
تنوع کارکردهای خانه‌های خاکی
در طول نیم قرن همه‌ی شرایط فرهنگی در جهت ترویج اصول خشک معماری نوین بود چنان که اغلب فراموش کردیم که معماری ملل سنتی چه قابلیت‌هایی در رفع مشکل مسکن به شیوه‌های محلی و خود جوش دارد.
فصل پنجم
معماری خاک معماری جهانی
بر خلاف تصورات رایج، که معماری‌های سنتی با خاک را فقط متعلق به قبایل دور دست افریقا می‌انگارد. معماری با خاک جهانگیر است. از این جهت است که امروزه در اکثر کشورها و در تمامی قاره‌ها آثار و شواهدی از آن دیده می‌شود.
فصل ششم
روش‌های ساخت با خاک
اگر چه روش‌های ساخت و ساز با خاک در سراسر دنیا تفاوت‌های آشکاری دارد. ولی از بین تمامی آنها دو روش اصلی را میتوان باز شناخت. یک روش ساخت با چینه‌ی گلی ۰پیزه واژه فرانسوی با ریشهی لاتین است که اولین بار در سال ۱۵۶۲ در شهر لیون مصطللح شد) است. در این روش، خاک را در قالب‌های جانبی دیوارهای قطور (حداقل پنجاه سانتیمتر) متراکم می‌کنند. این قالب‌ها را در حین پیشرفت کار در دیوارها جاسازی می‌کنند.
فصل هفتم
معماری با خاک معماری اغنیا و تهیدستان
استفاده از خاک در امر ساخت و ساز، ویژه‌ی طبقه خاصی از اجتماع نیست: معمولا همه کس چه فقیر و چه غنی از این مصالح پایه بهره می‌برند.
از دوره‌ی باستان تا به امروز همه‌ی “برگزیدگان” جهان و معاصرین آنها معماری با خاک را ستوده‌اند. این ارج نهی را میتوان از دلایل و شواهد آشکاری که برای ما به یادگار مانده است درک کرد. قصر شاه مینوس در کنوسوس جزیره‌ی کرت (بنا شده در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح)، قصر حاکمین در ماری بین‌النهرین (۱۹۰۰ سال قبل از میلاد مسیح)، قصر فرعون آمنوفیس سوم در اخلت آتون نزدیک تِب (۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح)، بقایای راکشی در پرو (سال ۱۴۵۰)، قصر بادی در مراکش (سال ۱۵۷۸)، قصرهای دالایی لاما در تبت، قصر حاکم در دُرا در نیجریه (۱۷۸۰)، قصر حاکمان در سانتافه ایلات متحده (سال ۱۶۰۹) و یا اخیرا (۱۹۸۰)، اقامتگاه تابستانی سرمایه داران آمریکایی در تائوس
فصل هشتم سنت های معماری
معماری با خاک در شهرسازی
تمدن‌های گوناگون، در ساخت شهرهای خود از خشت خام، فراوان بهره میجستند. در سراسر دنیا از بعضی از آنها فقط بقایای باستانی به جا مانده است: از ژریشو که بی‌شک اولین شهر تاریخ به شمار میرود و در حدود ده هزار سال پیش ساخته شده است گرفته تا کتل هیوک ترکیه، از هاراپا و موهنجو– دارو در پاکستان، تا اخلت اتون مصر، از چان چان در پرو تا بابل معروف عراق، از مدینه الزهرا تا دروازه‌های کوردو در اسپانیا و خیروکیفیا در کرت، گاه می‌بینیم که بر این بنیان‌های باستانی، شهرهای جدیدی شکوفا شده است و ساخت و ساز با خاک همچنان در انها ادامه دارد: لوگدونوم مرکز حکومت گل که اکنون تبدیل به شهر لیون سومین شهر بزرگ فرانسه شده است.
این فایل شامل ۸۶ اسلاید میباشد.
دانلود مستقیم از سایت میهن بنا:
