چکیده
شاهنامه مدحی، شاهنامه¬ای است که در نیمه‌ی اول سده هفدهم میلادی توسط هنرمندان عثمانی تهیه شده است. معرفی این کتاب و بررسی نگاره‌های آن از سه جهت حائز اهمیت است: اول، ضرورت بررسی نگارگری عثمانی، دوم ترجمه‌ای است از شاهنامه فردوسی و سوم، استفاده از رسم‌الخط عربی.
برای مطالعه‌ی این کتاب از سایت کتابخانه‌ی دانشگاه اوپسالا در سوئد استفاده شده است و با جمع‌آوری اطلاعات در مورد ارتباطات ایران و عثمانی به لحاظ ادبی و هنری و بررسی اطلاعات کلی و پراکنده از کتاب‌های هنر اسلامی در مورد نگارگری عثمانی، کلیتی در این باره به دست آمد و با ترجمه‌ی کتاب‌هایی درباره‌ی هنر نگارگری عثمانی، اطلاعاتی تکمیلی از دوره‌های مختلف آن و به‌خصوص دوره‌ی عثمان دوم، که تهیه‌ی این کتاب به فرمان او انجام شده است، جمع آوری شد.
نتایج این تحقیق نشان دهنده‌ی این است که نگارگری عثمانی با وجود تأثیرپذیری از نگارگری ایرانی و نقاشی اروپایی به راه خود رفته و با روش خودش به آن‌ها شکل داده است و در نهایت تلفیقی خلاقانه و شخصی از این دو شیوه‌ی متفاوت نقاشی ارائه کرده است. نگاره‌های عثمانی، هم در انتخاب موضوع و هم شیوه‌ی طراحی حال و هوایی جنگی دارند. همچنین ثبت کردن تاریخ و جغرافیا، از ویژگی‌های بارز این نگارگری است.
فهرست مطالب
۱- فصل اول: مقدمه و کلیات ۲
مقدمه ۲
۱-۱- کلیات طرح تحقیق ۵
۱-۱-۱- بیان مسأله ۵
۱-۱-۲- پرسش های تحقیق و فرضیات ۶
۱-۱-۳- اهداف و ضرورت های انجام تحقیق ۶
۱-۱-۴- پیشینه تحقیق ۷
۱-۱-۵- روش شناسی ۸
۲- فصل دوم: ایرانیان و عثمانیان ۱۰
۲-۱- اهمیت و جایگاه زبان و ادب فارسی ۱۰
۲-۱-۱- ترجمه‌ی شاهکارهای ادب فارسی به ترکی ۱۳
۲-۱-۲- شاهنامه ۱۴
۲-۲- نگارگری ایرانی و عثمانی ۱۵
۲-۲-۱- نگارگری ایرانی در عهد صفویه ۱۵
۲-۲-۲- نگارگری عثمانی ۱۷
۲-۲-۲-۱- شکل‌گیری نگارگری در قلمرو عثمانی ۱۷
۲-۲-۲-۲- مهاجرت هنرمندان ۱۸
۲-۲-۳- رابطه نگارگری عثمانی با نگارگری صفوی ۲۱
۲-۲-۴- نگارگری ترکی در عهد عثمانی ۲۴
۲-۲-۴-۱- دوره اولیه نگارگری عثمانی ۲۴
۲-۲-۴-۲- ظهور شاهنامه‌ی عثمانی ۳۰
۲-۲-۴-۳- دوره کلاسیک در نگارگری عثمانی ۳۶
۲-۲-۴-۴- نگارگری عثمانی در قرن هفدهم میلادی ۴۳
۳- فصل سوم: بررسی نگاره‌های شاهنامه‌ی مدحی ۵۲
۱-۳- ویژگی‌های شاهنامه مدحی ۵۳
۳-۲- نگاره‌های «۰۰۱ ـ ر» و «۰۰۲ ـ چ» و« ۰۰۳- چ» دربار عثمان دوم ۶۳
۳-۳- نگارهی «۰۱۰ ـ چ» فردوسی در باغ ۷۱
۳-۴- نگارهی «۰۲۵ ـ چ» درفش کاویان ۷۵
۳-۵- نگارهی «۰۳۷ ـ چ» کشتن شدن ایرج توسط سلم ۸۳
۳-۵-۴- تحلیل خطی و رنگی ۸۷
۳-۶- نگارهی «۰۴۵-چ»کشتن منوچهر سلم را ۸۸
۷-۳- نگارهی «۰۵۳- ر» داستان زال و رودابه ۹۳
۳-۸- نگارهی « ۰۶۹- چ»کشتن فیل سفید زال توسط رستم ۱۰۰
۳-۹- نگارهی «۰۸۰- چ»کشته شدن نوذر به دست افراسیاب ۱۰۶
۳-۱۰- نگارهی «۰۸۸- ر» رستم افراسیاب را با کمربند بلند می‌کند ۱۱۲
۳-۱۱- نگارهی «۰۹۹ – ر» خوان هفتم: نبرد رستم با دیو سپید ۱۱۸
۳-۱۲- نگارهی «۱۱۱- ر» پرواز کیکاوس ۱۲۴
۳-۱۳- نگارهی «۱۲۲ – چ» نبرد سهراب با گردآفرید ۱۳۰
۳-۱۴- نگارهی «۱۳۳- چ» رستم سهراب را زخمی می کند ۱۳۷
۳-۱۵- نگارهی «۱۵۶ – چ» سیاوش در مقابل افراسیاب چوگان بازی می کند ۱۴۳
۳-۱۶- نگارهی«۱۷۲- ر» کشته شدن سیاوش توسط گروی ۱۴۹
۳-۱۷- نگارهی «۱۸۳- ر» رستم در برابر سپاه افراسیاب ۱۵۴
۳-۱۸- نگارهی «۱۹۲ – چ» نبرد پیران و گیو ۱۶۰
۳-۱۹- نگارهی «۱۹۸ – چ» محاصره قصر بهمن توسط سپاه کی خسرو ۱۶۸
۳-۲۰- نگارهی «۲۱۴ – چ» فرود به قصر خود عقب نشینی می کند و توسط بیژن زخمی می شود ۱۷۴
۳-۲۱- نگارهی «۲۲۶ – ر» بیژن درفش کاویان را از فریبرز می گیرد ۱۷۹
۳-۲۲- نگارهی «۲۳۶ – چ» کشته شدن ارژنگ توسط طوس ۱۸۵
۳-۲۳- نگارهی «۲۴۸ – ر» رزم رستم با اشکبوس ۱۹۰
۳-۲۴- نگارهی «۲۶۱- چ» رستم خاقان چین را با کمند از فیلش به پایین می کشد ۱۹۷
۳-۲۵- نگارهی «۲۷۳- چ» کشتی گرفتن رستم و پولادوند ۲۰۲
۳-۲۶- نگارهی «۲۷۷- چ» اکوان دیو رستم را به دریا می اندازد ۲۰۷
۳-۲۷- نگارهی «۲۹۳- چ» رستم بیژن را از چاه بیرون می آورد ۲۱۲
۳-۲۸- نگارهی «۳۰۳- ر» مادر برزو از قتل او توسط رستم جلوگیری می کند ۲۱۷
۴-فصل چهارم: نتیجه‌گیری و آزمون فرضیات ۲۲۸
گزارش کار عملی ۲۳۳
فهرست منابع ۲۳۶
مقدمه
سال گذشته در هنگام مطالعه‌ی کتاب «نگارگری مکتب تبریز و قزوین ـ مشهد» نوشته‌ی دکتر یعقوب آژند، به توصیفاتی از کتابی به نام جلال و جمال برخوردم، نسخه‌ای خطی که در کتابخانه دانشگاه اوپسالا، در سوئد، قرار دارد. با مراجعه به سایت کتابخانه دانشگاه، متوجه شدم که این کتابخانه نسخ خطی زیادی را نگه‌داری می‌کند که بسیاری از آن‌ها شاهکارهای ادبیات فارسی هستند. یکی از این کتاب‌ها شاهنامه ۲۹ مینیاتور یا شاهنامه مدحی بود که توجه مرا به خود جلب کرد. پس از مکاتبه با دانشگاه اوپسالا اطلاعاتی کلی از این شاهنامه بدست آوردم. ولی در مراجعه به این کتابخانه، متأسفانه، مجوز بازدید این نسخه کمی دیر صادر شد و من موفق نشدم که کتاب را از نزدیک ببینم. با این وجود تمام تلاش خود را به کار بردم که بتوانم با اطلاعات اندکی که در این مورد داشتم به بررسی آن بپردازم که شاید راهگشای تحقیقات بیشتری باشد.
بدین منظور، برای تحلیل نگاره‌های شاهنامه مدحی، ابتدا لازم بود که به اجمال، به گسترش زبان فارسی و علاقه به ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی پرداخته شود. چنان‌چه در فصل بعد خواهیم دید، زبان فارسی تا مدت‌ها به عنوان زبان رسمی عثمانیان به کار می‌رفته است. و حتی پس از قدرت گرفتن زبان ترکی، آثار بزرگ ادب فارسی به ترکی ترجمه شده‌اند. شاهنامه‌ی مدحی نیز با وجود این‌که ترجمه‌ای از شاهنامه است، اما ابیات فارسی را همچنان در میان نگاره‌ها، می‌توان مشاهده کرد که با عنوان‌های نظم و نثر از هم جدا شده‌اند.
پس از این بخش برای ریشه یابی تأثیرات نگارگری ایرانی، به طور کلی ویژگی‌های مکاتب هم‌عصر شکل‌گیری نگارگری عثمانی، مورد بررسی قرار گرفته است.
سپس به چگونگی ارتباطات این دو کشور پرداخته و عوامل مختلف در انتقال هنر نگارگری ایرانی به عثمانی بررسی شده‌است. از جمله‌ی این عوامل، به مهاجرت هنرمندان، غارت‌های جنگی و هدایای پادشاهان، می توان اشاره کرد.
در نهایت به چگونگی شکل‌گیری مکتب نگارگری عثمانی تا زمان سلطان عثمان دوم پرداخته شده و دوران‌های مختلف این مکتب به اختصار توضیح داده شده است.
مطالب این پروژه شامل:
ـ بررسی شکل‌گیری نگارگری عثمانی، که به شروع نگارگری در دربار عثمانی می‌پردازد.
ـ ظهور شاهنامه، که در آن به طور اخص به شاهنامه و تولید شاهنامه توجه شده است.
ـ بررسی دوران کلاسیک مکتب عثمانی.
ـ بررسی نگارگری قرن هفدهم.
ـ فصل آخر، به معرفی تک تک نگاره‌ها به ترتیب صفحات نسخه پرداخته است.
این فایل به صورت word شامل ۲۷۹ اسلاید میباشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
